Organizatorem wystawy jest Galeria 400 ASA we współpracy z Instytutem Twórczej Fotografii FPF Uniwersytetu Śląskiego w Opawie / Wernisaż 19.07. 2022 Galeria ASA 400 w Pradze / godzina: 18:00 wystawa otwarta do 20.09.2022
Kurator Vladimír Birgus
Obszerna seria fotografii Michała Szalasta o albinosach z tanzańskiej wyspy Ukerewe na Jeziorze Wiktorii znacznie koryguje nasze zwykłe wyobrażenia o tragicznym życiu ludzi, którzy ze względu na odmienny kolor skóry są znienawidzeni, ostracyzowani, a czasem zabijani przez swoich czarnych współobywateli. Cykl ten nie jest efektem przelotnej wizyty europejskiego fotoreportera w egzotycznym afrykańskim kraju, lecz powstał dzięki temu, że Michałowi Szalastowi udało się, z wieloma albinosami, nawiązać bliższe kontakty i zdobyć ich zaufanie podczas dłuższego pobytu w Tanzanii. Dlatego też mógł fotografować ich w domach, w pracy, podczas dziecięcych zabaw i w czasie wizyt u lekarza. Stał się rodzajem niezauważonego obserwatora, przed którego obiektywem fotografowani ludzie nie pozowali, ale zachowywali się całkiem naturalnie.
Autor nie nadużywał ich zaufania do tworzenia powierzchownie spektakularnych ujęć, ale z wielką empatią starał się pokazać przede wszystkim, że ci ludzie, pomimo wszystkich ułomności i traum, pragną żyć podobnie do swoich szczęśliwszych sąsiadów. Sam mówi o tym w ten sposób: „Kuszeni przez wpełzające do wnętrza światło, próbują toczyć nierówną walkę z instynktem i nie poczuć ciepłego dotyku Słońca. W końcu przegrywają i za chwilę radości płacą strupami zainfekowanej skóry. Ktoś mógłby ich nawet nazwać więźniami ciemności. Ten ktoś nie widział jednak uśmiechu na albinoskiej twarzy. Pochodzi on od tych najprostszych radości, którymi potrafi się cieszyć człowiek bez względu na to czy mieszka w rozpadającej się tanzańskiej chatce z brzemieniem przekleństwa białej skóry, czy w europejskiej rezydencji z radością dziedzictwa białego człowieka. Jest to historia o kilkorgu z nich, o ciemności, którą oswoili i świetle, za którym tęsknią…”
Michał Szalast w cyklu Albinosi kontynuuje tradycję fotografii humanistycznej, ale łączy ją z elementami współczesnego subiektywnego dokumentu. Oddziaływanie jego wyrazistych ujęć potęgują ostre kontrasty czerni i bieli, gruboziarnistość oraz kontrapunkty świateł i cieni. Równie ważna jest niezwykle przemyślana obrazowa kompozycja, podkreślająca symbolikę i metaforyczność spotkania różnych pozornie niezwiązanych ze sobą motywów, eliminująca nieistotne elementy i koncentrująca się na motywach głównych. Często bywają nimi ręce. Ręce czarnej kobiety trzymającej dziecko z białą skórą w ramionach lub biała ręka dotykająca czarnej ręki pokazują, że w związkach czarnych Afrykanów i albinosów może być dużo tolerancji i wzajemnego zrozumienia.
Vladimír Birgus
Michał Szalast
Urodzony w 1979 roku w Bytomiu. Fotograf, kurator, publicysta, dokumentalista filmowy i pedagog w Instytucie Twórczej Fotografii FPF Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, wcześniej pracował jako fotoreporter dla dzienników Dzennik Zachodni i Super Expres oraz dla East News Forum Fotografowie i Polska Agencja Prasowa . Studiował historię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz Fotografię Kreatywną w Instytucie Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Miał wystawy autorskie w Polsce, Czechach i Francji oraz brał udział w wielu wystawach zbiorowych. Był kuratorem i współkuratorem wielu wystaw, m.in. NahSichten, Fotografie Forum Frankfurt, Frankfurt nad Menem 2018; Made in Opava, Muzeum Historii Katowic, 2018; INT/EXT, Transphotographiques, Lille 2018; Trzy dekady, Instytut Twórczej Fotografii FPF SU w Opawie 1990-2020, Muzeum Sztuki Dekoracyjnej – Dom Czarnej Madonny, Praga 2020 i Dom Sztuki, Bratysława, 2020; 30+. 30 lat Instytutu Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, Dom Sztuk Pięknych, Opawa; Wspólna Opawa / Common Opava, Fotofestival, Łódź 2022. Napisał teksty do kilku książek, m.in. Krzysztof Goluch: Co siódmy, Ruda Śląska 2017 czy Krzysztof Gołuch: Hotel, Białystok 2021
