Wernisaż w piątek 1 lipca o godz. godz. 17:00, ekspozycja do 7 sierpnia 2022 / Galeria im. Sleńdzińskich – Miejska Instytucja Kultury, ul. Wiktorii 5, Białystok
Ponad 11 tysięcy negatywów.
Jedyna w swoim rodzaju dokumentacja fotograficzna Manhattanu z lat 1982-1984. Unikatowa w skali światowej zarówno pod względem objętości, ale przede wszystkim dzięki osobie autora.
Andrzej Strumiłło, zachłannie fotografując Nowy Jork patrzył na jego fenomen poprzez pryzmat swoich wielorakich doświadczeń zawodowych, równocześnie konfrontując go nie tylko z wrażliwością i punktem widzenia Europejczyka, ale zarówno ze swoją dogłębną empiryczną znajomością Azji.
Kuratorka wystawy Anna Strumiłło
Wczesną jesienią 1982 z John F. Kennedy International Airport przejechawszy przez brooklyńskie suburbia stanąłem w hotelu Doral Inn na Lexington Ave. W wieżowcu naprzeciwko wydawano bankiet dla tych, co mieli milion na drobne wydatki. Spałem w lepiącym się do ciała plastikowym prześcieradle pod plastikową kołdrą, wśród plastikowych tapet, plastikowych mebli i plastikowych kotar. Przez plastikowe żaluzje dzień i noc sączyło się plastykowe światło. Miałem za sobą kryształowo mroźne noce spędzone na drzewie, mokre onuce i zgniłe wiosło, co zostanie nagrodzone w Krainie Wiecznych Łowów. Miałem za sobą lata azjatyckich peregrynacji, ciszę mongolskich stepów, oślepiający blask himalajskich lodowców, zielony, wiecznie wilgotny aksamit indochińskiej dżungli, dymy stosów w Benares, ogrody Kioto, pałace i groby cesarzy Chin, oczy kuszące, ręce żebrzące, odchodzących w niebyt. Z czystym sumieniem mogę powiedzieć – Góra Meru użyczyła mi swego ożywczego cienia. W świecie nadprodukcJi, hiperkonsumpcji i drapieżnego kapitału czułem się z zewnątrz. Wśród erupcji energii ludzkiej, niekończącego się potoku ofert, poruszałem się z otwartym okiem i Canonem F-1 załadowanym czułym filmem Tri-X Kodak lub oszczędnym, supercienkim, podwójnym llfordem. Gryzłem, żułem, połykałem dniem i nocą fenomen zwany Manhattanem. Tysiące i tysiące spojrzeń przez wizjer. Tysiące i tysiące naciśnięć migawki. Moja żarłoczność i upór sprawiały, że zgromadzony materiał negatywowy stał się czymś w rodzaju nowej rzeczywistości, równie jak wyjściowa ogromnej i bezkształtnej. Jedynie nowe wybory, nowe selekcje, nowe konstrukcje mogą uczynić ten zbiór czytelnym i znaczącym artystycznie komunikatem.
Andrzej Strumiłło
Andrzej Strumiłło 1927 – 2020
Malarz, rysownik, fotografik, rzeźbiarz, grafik, poeta i podróżnik, działacz na rzecz rozwoju kultury i ochrony krajobrazu północno-wschodniej Polski. Zajmował się wystawiennictwem (architektura i grafika wystawiennicza), scenografią telewizyjną i teatralną, grafiką projektową (książki, katalogi, plakaty), ilustracją książkową, eseistyką i publicystyką oraz aranżacją przestrzeni (kształtowanie krajobrazu). Był inicjatorem, organizatorem i kuratorem wielu wystaw i plenerów.
W 1984 roku Andrzej Strumiłło zamieszkał w Maćkowej Rudzie, gdzie stworzył miejsce, w którym spotykają się i tworzą artyści krajowi i zagraniczni, animatorzy kultury, politycy i działacze społeczni, duchowni, grupy młodzieży i zespoły artystyczne.
Urodził się w Wilnie 23 października 1927 roku.
Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego, ukończył wydział malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1950).
W 1954 roku artysta odbył pierwszą podróż do Chin, która wzbogaciła go o nowe inspiracje. Na doświadczenia awangardy Strzemińskiego oraz kolorystów z krakowskiej Akademii, nakładają się odtąd symbol, kaligrafia, lapidarny skrót i osiągnięcia wielowiekowej kultury Azji.
Podczas tych podróży powstają setki rysunków, dziesiątki tysięcy fotografii, notatki oraz zbiory dzieł sztuki i przedmiotów kultury materialnej przeznaczone dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie i Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie.
Był komisarzem i jednym z inicjatorów międzynarodowych interdyscyplinarnych spotkań artystów, naukowców, ekologów, pracowników kultury pn. Sztuka i środowisko (później Kultura i środowisko), odbywających się w latach 1977 – 1994 na Wigrach. Powstały wtedy m.in. programy Wigierskiego Parku Narodowego, Suwalskiego i Mazurskiego Parku Krajobrazowego, oraz Fundacji Zielone Płuca Polski.
W latach 1982 – 1984 kierował pracownią graficzną (Graphics Presentation Unit) przy Sekretariacie Generalnym ONZ w Nowym Jorku, realizującą projekty dla ONZ, UNESCO, FAO i UNICEF.
Jako pedagog Andrzej Strumiłło związany był m.in. z ASP w Krakowie, Politechniką Białostocką, filią Akademii Katolicko-Teologicznej w Suwałkach, Wszechnicą Mazurską w Olecku.
Wystawiał swoje prace na ponad 120 indywidualnych wystawach w kraju i na całym świecie oraz uczestniczył w licznych wystawach zbiorowych reprezentujących sztukę polską zagranicą, m.in. na Biennale w Sao Paulo i w Wenecji. Był autorem, współautorem lub ilustratorem ponad 200 książek (literatury dziecięcej, poezji, albumów, wydawnictw popularno-naukowych). Wydał tom własnych dzienników, sześć tomików poezji, wiele książek autorskich. Specjalną pozycję zajmuje „Księga Wielkiego Księstwa Litewskiego”, której inicjatorem wydania był razem z Czesławem Miłoszem i Tomaszem Venclovą, a powstałej całkowicie według jego koncepcji.
Należał do ogólnopolskich gremiów m. in. Rady Kultury i Sztuki przy Ministerstwie Kultury i Sztuki, Zarządu Fundacji Kultury Polskiej, Kapituły Złotego Berła Kultury Polskiej, Rady Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie oraz Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Fundacji Pogranicze w Sejnach, Związku Polskich Artystów Fotografików, Wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody w Suwałkach i Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego.
Andrzej Strumiłło został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej zagranicą oraz działalność społeczną m. in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, złotym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego. Otrzymał tytuły Honorowego Ambasadora Województwa Podlaskiego, Honorowego Ambasadora Wschodu oraz Honorowego Obywatela Miasta Suwałki.
