Fort Sokolnickiego Adama Mickiewicza 22 w Warszawie / 12-26 sierpnia 2024
Zwykli niezwykli. Tacy są bohaterowie projektu fotografki Marii Eriksson “Świadkowie_44”. Każdy z nich był mieszkańcem Warszawy. Kierowała nimi walka o własną tożsamość, o miejsce, które jest ich domem i walka o przyszłość dla ich bliskich. Istotna jest tutaj ich relacja z Warszawą i – patrząc szerzej – z Polską. Dzisiaj będąc tak blisko konfliktu, który dzieje się tuż za naszymi granicami bardzo często zadajemy sobie pytania: Czy nasza wolność jest zagrożona? Jak bardzo jesteśmy przywiązani do miejsca, w którym żyjemy? Czy bylibyśmy w stanie je porzucić, czy zdecydowalibyśmy się na walkę o nie? Jaka jest nasza tożsamość? Czy Warszawa to mój dom, który będę chronić? Czy zdobyłbym się na taką odwagę? Może w obliczu takiej sytuacji nie zastanawia się nad tym, ale po prostu podejmuje działanie pod wpływem emocji. Nikt nie wie, jak się zachowa, gdyby ktoś zamordował nam rodzinę. Ale też współczesny obywatel i migrant to zupełnie coś innego niż 80 lat temu. Dzisiaj też często się mówi, że jesteśmy obywatelami świata, albo że Europa to nasz dom, a nie po prostu Polska. Poczucie przynależności jest inne. Powstańcy warszawscy byli zwykłymi mieszkańcami Warszawy w momencie wybuchu II Wojny Światowej. Wystawa przybliża sylwetki powstańców, którzy wspominają ten moment, obraz Warszawy, czy sytuacje, które wżarły się w ich pamięć. Wspomnienia to najczęściej zapamiętane emocje. Maria Eriksson fotografuje ich podczas rozmowy, stara się uchwycić moment pomiędzy pozą przed aparatem a reakcją na wspomnienia. Dokonuje tego zabiegu właśnie po to, aby pokazać ich jako (nie)zwykłych mieszkańców Warszawy. Cechą charakterystyczną projektu Eriksson jest pozytywny wydźwięk. Jej bohaterowie zostali uchwyceni tak, że widz może się nabrać na to, że jest to rozmowa o miłym spacerze, a nie walce o niepodległość. Wspomnienia są jednym z głównych motywów projektu. Maria Eriksson również ma takie wspomnienia słuchając swojej babci jako dziecko, przez co zawsze wydawały się niesamowitą a jednocześnie okrutna opowieścią, którą trudno sobie wyobrazić współcześnie. Warszawa na wystawie jawi się jako drugi, niewidzialny bohater.
Wystawa “Świadkowie_44” poprzez czarno-białe fotografie przybliża sylwetki powstańców warszawskich. Autorką zdjęć jest Maria Eriksson. Swoich bohaterów fotografuje podczas rozmowy, starając się uchwycić moment pomiędzy pozą przed aparatem a reakcją na wspomnienia, które są jednym z głównych motywów projektu. Ma to na celu ukazanie ich jako (nie)zwykłych mieszkańców Warszawy uchwyconych tak, jakby opowiadali o codzienności, a nie trudnej walce o niepodległość. Te zarazem niezwykłe jak i okrutne
opowieści stają się pomostem między przeszłością a teraźniejszością dotykająca konfliktów zbrojnych. Maria Eriksson próbuje odkryć, co kierowało bohaterów projektu w stronę walki – chęć ocalenia własnej tożsamości, miejsca będącego domem czy perspektyw na przyszłość ich bliskich? Okazuje się, że współcześnie, gdy zastanawiamy się czy nasza wolność jest zagrożona, te pytania są nadal aktualne i pokazują, że tak często w podjęciu decyzji kierujemy się uczuciami i emocjami. Na wystawie istotne jest to, że mimo trudnych doświadczeń, ukazani bohaterowie nie opuścili Warszawy stając się jej nierozerwalną częścią – tworząc ją, będąc świadkami jej nieustających zmian. Nie pokazuje ona jedynie wpływu wojny na mieszkańców Warszawy i ich losy. Są na niej ukazane również postawy ludzkie, ich zaangażowanie, oddanie, przywiązanie i miłość do miasta, które
miały bezpośredni wpływ na jego kształt.
Patronat honorowy: Muzeum Powstania Warszawskiego
Organizatorzy: Żoliborski Dom Kultury, Dzielnica Żoliborz, Dom
Powstańców Warszawskich, CAM Nowolipie, Stowarzyszenie Monopol
Warszawski
Fort Sokolnickiego
Adama Mickiewicza 22 w Warszawie
12-26 sierpnia 2024
KONTAKT:
Maria Eriksson
maria@mariaerikssonstudio.com
793 121 331
Karolina Radziejowska
karolina.radziejowska@