10.11.2023 (piątek), godz. 17.30 w Zespole Szkół Muzycznych (ul. Młodych 1 – 200m od Muzeum)
Wystawa KONTYNUACJE Autorzy: W. Beszterda / Z. Kawalec-Łuszczewska / A. Lejba / T. Lietzau / R. Łuszczewski / M. Mrówka / T. Ogrodnik / P. Spek
Otwarcie: 10.11.2023 (piątek), godz. 19:00 Galeria Muzeum S. Staszica, Piła, ul. Browarna 18
Witold Kanicki
KONTYNUACJE
(…) Specyfika pilskiej Galerii w Muzeum Stanisława Staszica tkwi nie tylko w programie zbudowanym w dużej mierze z projektów fotograficznych, czy też w osobliwościach trudnej przestrzeni ekspozycyjnej historycznego budynku, w którym niewielkie pomieszczenia, a także konkurencyjne detale architektoniczne znacząco ograniczają pole działania artystów, ale i w wielu innych wyjątkowościach. Prócz publiczności złożonej najczęściej z zainteresowanych kulturą mieszkańców Piły z pewnością jedną ze specyfik tej instytucji jest również grono artystek i artystów na różne sposoby związanych z tym miejscem. Wystawa Kontynuacje, zrealizowana z okazji 20-lecia działania Galerii stanowi właśnie przegląd aktualnych dzieł sztuki stworzonych przez twórców, których relacje z tą instytucją wykraczają poza dotychczasową współpracę ekspozycyjną. Wszyscy uczestnicy projektu są bowiem ściśle związani z tym miejscem, poprzez aktywne uczestnictwo w programie Muzeum, współorganizację niektórych wydarzeń, bycie stałą częścią publiczności, a nawet poprzez sam związek z Piłą – będącą dla nich miejscem życia lub urodzenia.
Do projektu Kontynuacje zaproszono więc przedstawicieli trzech pokoleń lokalnych twórców – Zofię Kawalec-Łuszczewską, Annę Lejbę, Tomasza Lietzaua, Rafała Łuszczewskiego, Martę Mrówkę, Tadeusza Ogrodnika, Piotra Speka, a podwójną rolę (artysty i kuratora) wziął na siebie opiekun przestrzeni – Wojciech Beszterda. Ich zadaniem było stworzenie nowych prac, które w kontynuacyjny lub polemiczny sposób nawiązywać miały do uprawianej wcześniej twórczości. Pomimo wspólnych dla wszystkich uczestników związków z Galerią skonstruowany w ten sposób przegląd dzieł przyjął formułę kładącą nacisk na różnorodność i wielowątkowość. Prócz projektów wychodzących od medium fotograficznego wyraźnie dominujących w dwudziestoletnim programie tej instytucji na wystawie pojawiły się bowiem także dzieła malarskie i graficzne. (…)
Środowiskowa wystawa oparta na takich kontrastach uzmysławia nam wielokierunkowość współczesnej sztuki, nie dającej zamknąć się w ścisłych ramach nurtów i treści. Specyfika miejsca ekspozycji – Galerii Muzeum Stanisława Staszica tkwi bowiem także w przełamywaniu narzuconych ram i konwencji.
Witold Kanicki fragmenty tekstu z katalogu wystawy Kontynuacje, Galeria Muzeum Staszica, Piła, 2023.
Witold Kanicki
Pilska galeria picture-makerów
(…) Działając poza stolicą, w ramach wąskich budżetów miejskich, galerie tego rodzaju spełniają zwykle dwojaką funkcję. Z jednej strony pozwalają miejscowym odbiorcom kultury zapoznać się z twórczością z innych rejonów kraju, a nawet świata; z drugiej natomiast aktywizują lokalne środowiska artystyczne, stając się miejskim forum prezentacji i dyskusji o sztuce. Galeria w pilskim Muzeum Stanisława Staszica od 20 lat odgrywa swoją rolę w tych dwóch obszarach. Pojawiały się w niej zarówno postacie artystów reprezentujących Piłę i jej okolice (Wojciech Beszterda, Zofia Kawalec-Łuszczewska, Anna Lejba, Tomasz Lietzau, Rafał Łuszczewski, Marta Mrówka, Tadeusz Ogrodnik, Piotr Spek, Andrzej Tomaszewski, Anastazy Bogdan Wiśniewski), jak i uznani w Polsce czy na świecie twórcy różnych pokoleń (Michał Bugalski, Andrzej Dudek-Dürer, Andrzej P. Florkowski, Walter Hinghaus & Susanna Pfeiffer, Romualdas Požerskis, Waldemar Jama, Jacek Jagielski, Andrzej Leśnik, Inge-Lise Ravn, Rafał Łubowski, Andrzej Strumiłło, Rosław Szaybo, Waldemar Świerzy, Zbigniew Tomaszczuk, Witold Węgrzyn, Stefan Wojnecki, Stanisław Woś i in.). (…)
Autorski program wystawienniczy, oparty przede wszystkim na wyborach i kuratorskich inicjatywach Wojciecha Beszterdy, skupiał się na fotografii, choć także inne media (malarstwo, grafika, a nawet rzeźba współczesna) dopełniały bogatą ofertę miejsca, w którym przez 20 lat zrealizowano ponad 130 wystaw. Obszar działania Galerii wykraczał nieraz poza ramy niewielkich pomieszczeń Muzeum Stanisława Staszica, przenosząc własne inicjatywy do innych instytucji. Dopełnieniem jej imponującego programu wystawienniczego stały się towarzyszące wydarzenia – wykłady, koncerty, spotkania z fotografami, panele dyskusyjne, prezentacje filmowe i warsztaty, a także inicjatywy wydawnicze. (…)
Już pierwsza wystawa zaprezentowana w przestrzeni Galerii – projekt Szumy, zlepy, ciągi Andrzeja Zygmuntowicza wpisuje się w niektóre aspekty fotograficznego subiektywizmu. Przyglądając się kolorowym zdjęciom powstałym w ramach tego cyklu, odbiorca dostrzec może przedmiotowe kształty – zazwyczaj fragmenty powierzchni (chodników, dróg, naturalnego podłoża), które – za sprawą użytych środków fotograficznej wypowiedzi, zamiast spełniać funkcję wizualnych dokumentów, sprawdzają się w roli modernistycznych abstrakcji, nakierowujących widzów na czysto wizualne doświadczenia. (…)
Silną grupę projektów wystawienniczych zrealizowanych w przestrzeniach Galerii Muzeum Stanisława Staszica współtworzą różne realizacje, które wychodzą od esencjonalnych właściwości medium fotograficznego, jego historycznych czy analogowych fundamentów. Do takich z pewnością należą fotografie Stefana Wojneckiego , który przez większość życia eksplorował istotę medium, koncentrując się często na zjawisku śladu. O ile nestor poznańskiej szkoły fotograficznej zajmował się indeksowością fotografii, inny niezwykle ważny i ceniony fotograf – Zbigniew Tomaszczuk – stawiał nacisk na problematykę czasu, „sklejając” zdjęcie z nakładających się na siebie warstw . Kwestie fotograficznej czasowości, ale i fundamentalnej dla tego medium negatywowości przewijają się w twórczości pilskiego fotografa – Piotra Speka . Bliski Spekowi temat cmentarzy pojawił się także w projekcie Michała Jakubowicza , który – działając w przestrzeni wrocławskiego cmentarza żydowskiego – wykorzystał emulsję światłoczułą, pozwalając naturze zapisywać swój własny obraz. Zapewne z korzeniami medium powiązać można także ideę przyświecającą cyklicznym imprezom wystawienniczym pokazywanym w przestrzeniach Galerii – biennale miniatury . Prezentowane na nich niewielkie formaty, najlepiej wpisujące się w ramy małometrażowej przestrzeni Muzeum, silnie kontrastowały ze współczesną tendencją do maksymalizacji fotograficznego obrazu, jednocześnie powracając do początków medium i tradycji stykowych odbitek.
Choć subiektywne, emocjonalne, kreacyjne i metamedialne podejście wyraźnie dominowało w kuratorskim programie Wojciecha Beszterdy, to jednak jego artystyczne wybory obejmowały nieraz inne postawy, poświadczając tym samym otwartość Galerii. W tym kontekście wskazać można chociażby na gościnną wystawę monideł – praktyki fotograficznej, banalizowanej w badaniach współczesnych teoretyków medium. Kuratorowi nieobce były też konwencje portretowe, akty, a kilkakrotnie udostępniał przestrzeń Galerii dla najmłodszego pokolenia artystów.
Bogaty i wielowymiarowy program Galerii Muzeum Stanisława Staszica w opisanym powyżej kształcie czyni z tego miejsca niezwykle cenny, kulturotwórczy ośrodek, którego wpływ na kolejne pokolenia lokalnych odbiorców sztuki jest nie do przecenienia. Wiele z zainicjowanych przez tę instytucję działań odciska piętno zarówno na społeczności Piły, jak i na zewnętrznych widzach, trafiających do Galerii w trakcie pobytów w mieście. Co warte podkreślenia, przedsięwzięcia tego miejsca stanowią często formę stymulacji, prowokujących do powstania nowych projektów artystycznych lub do pogłębionej refleksji nad istotą fotografii i sztuki współczesnej.
Witold Kanicki fragmenty tekstu z książki „Galeria Muzeum S. Staszica 2003 – 2023”, Piła, 2023
dr Witold Kanicki, Wydział Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa, Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu https://wydawnictwowolno.pl/ksiegarnia/waclaw-nowak-polaroid/ https://terytoria.com.pl/1007-ujemny-biegun-fotografii.html
Galeria Muzeum S. Staszica w Pile 2003-2023
Minione lata to ponad 210 przedsięwzięć zrealizowanych pod szyldem Galerii Muzeum Staszica. Były to wystawy sztuki współczesnej (indywidualne i zbiorowe), warsztaty, spotkania, koncerty muzyki jazzowej i poezji śpiewanej.
W galerii wystawiali swoje prace artyści o uznanej renomie (profesorowie uczelni artystycznych), m.in.: Andrzej Strumiłło, Stefan Wojnecki, Rosław Szaybo, Waldemar Świerzy, Waldemar Jama, Andrzej P. Florkowski, Piotr Wołyński, Adam Myjak, Jacek Jagielski i wielu innych, ale również debiutujący studenci ASP. W gronie prezentowanych autorów znajdują się także artyści z Piły. Gościliśmy także twórców z zagranicy (Niemcy, Dania, Litwa) oraz swoje wystawy prezentowaliśmy w innych galeriach w Polsce i zagranicą (Niemcy, Dania).
Do wszystkich realizowanych przedsięwzięć wydawane były plakaty, zaproszenia, katalogi.
Łącznie Galeria zorganizowała i prezentowała:
ponad 130 wystaw malarstwa, grafiki, rysunku, fotografii, rzeźb
ponad 40 koncertów jazzowych, muzyki poetyckiej i rozrywkowej
ponad 30 spotkań autorskich z wybitnymi osobistościami świata sztuki
około 10 warsztatów edukacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych